Zakończyliśmy już omawianie tzw. „Mszy katechumenów”, czyli pierwszej części Sakramentu Eucharystii. Teraz czas przejść do jego drugiej części dawniej zwanej „Mszą wiernych” ponieważ od tego momentu w Eucharystii mogli uczestniczyć wyłącznie ludzie ochrzczeni czyli wierzący w Chrystusa, a wszyscy inni musieli opuścić świątynie. Msza wiernych obejmuje Liturgię Eucharystyczną, do omawiania której właśnie przechodzimy, oraz Liturgię Komunii (Wspólnoty).

Ta część Mszy św. tj. Liturgia Eucharystyczna zawdzięcza swoją nazwę najistotniejszej modlitwie, a jednocześnie najważniejszemu momentowi Mszy świętej, czyli Modlitwie Eucharystycznej. Nazwą eucharystia posługiwali się chrześcijanie już pod koniec I wieku. Pojęcie to pochodzi z tekstów biblijnych opisujących Ostatnią Wieczerzę, kiedy to Jezus w ostatni wieczór przed swoją śmiercią „wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie (eucharistia) połamał go i podał mówiąc: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę!»” (Łk 22,19). Greckie słowo εὐχαριστία (eucharistía) oznacza dziękczynienie i w kontekście Mszy św. odnosi się do tego właśnie gestu dziękczynienia jakie Jezusa zanosił podczas Ostatniej Wieczerzy do Boga Ojca.

„W czasie Ostatniej Wieczerzy Chrystus ustanowił ofiarę i ucztę paschalną, w której ofiara krzyża stale uobecnia się w Kościele, ilekroć kapłan reprezentujący Chrystusa Pana czyni to samo, co sam Pan uczynił i co polecił uczniom czynić na swoją pamiątkę. Chrystus bowiem wziął chleb i kielich, złożył dzięki, połamał i podał swoim uczniom, mówiąc: Bierzcie, jedzcie, pijcie; to jest Ciało moje; to jest kielich Krwi mojej. To czyńcie na moją pamiątkę. Dlatego Kościół całą celebrację Liturgii eucharystycznej ułożył z następujących części odpowiadających słowom i czynnościom Chrystusa. A mianowicie: Podczas przygotowania darów przynosi się do ołtarza chleb i wino z wodą, czyli te elementy, które Chrystus wziął w swoje ręce. W czasie Modlitwy eucharystycznej składa się Bogu dziękczynienie za całe dzieło zbawienia, a złożone dary stają się Ciałem i Krwią Chrystusa. Przez łamanie chleba i Komunię świętą wierni, choć liczni, z jednego chleba przyjmują Ciało Pańskie i z jednego kielicha piją Krew Pańską, podobnie jak Apostołowie przyjęli je z rąk samego Chrystusa” (OWMR 72).

Proponowany przeze mnie podział, chociaż różny się nieco od tego, który znajdziemy w Mszale Rzymskim, pozwoli jednak nam zarówno lepiej zrozumieć sens teologiczny Mszy św. jak również odkryć i uwypuklić pewną, ukrytą we Mszy św., dynamikę. Liturgia Eucharystyczna skład się z dwóch głównych części: z obrzędów przygotowania darów i z Modlitwy Eucharystycznej. Na obrzędy przygotowania darów składają się:

• Procesja z darami (ze śpiewem na ofiarowanie)
• Ryt zmieszania wody z winem
• Ryt ofiarowania chleba i wina
• Ryt obmycia
• oraz modlitwa zwana Sekretą

Z kolei Modlitwa Eucharystyczna ma następującą budowę:

• Prefacja
• Sanctus
• Anamneza eucharystyczna
• Wspomnienie tajemnicy dnia
• Epikleza eucharystyczna
• Aklamacja po przeistoczeniu
• Epikleza komunijna
• Wspomnienie Świętych
• Prośba za żyjących
• Prośba za zmarłych
• Doksologia: Per Ipsum
• Aklamacja: Amen.

W następnych artykułach będziemy krok po kroku pochylać się nad kolejnymi elementami liturgii mszalnej.