Święte Triduum Paschalne

Święte Triduum Paschalne jest najważniejszym czasem w ciągu całego roku liturgicznego. „Ponieważ Chrystus dokonał dzieła odkupienia ludzi i doskonałego uwielbienia Boga głównie przez swoje paschalne misterium, gdy umierając zniweczył naszą śmierć, a zmartwychwstając przywrócił nam życie, dlatego Triduum Paschalne Męki i Zmartwychwstania Pana jaśnieje jako szczytowy punkt całego roku liturgicznego. I jak niedziela zajmuje główne miejsce w tygodniu, tak uroczystość Paschy stanowi punkt główny w roku liturgicznym” (Normy Ogólne Kalendarza Rzymskiego 18).

Msza Wieczerzy Pańskiej

Triduum Paschalne rozpoczyna się w Wielki Czwartek Mszą Wieczerzy Pańskiej, która jako Msza wieczorna powinna być sprawowana ok. godz. 18.00 i należy już (zgodnie z tym, co powiedzieliśmy wyżej) do porządku wielkopiątkowego. W obrządku greckim wielkoczwartkowa Msza Święta jest wigilijną Mszą Wielkiego Piątku – Wigilią Paschy Ukrzyżowanego, podobnie jak w Wielką Sobotę wieczorem – Wigilia Paschy Zmartwychwstałego. Podobna myśl przyświeca odnowionej liturgii rzymskiej, gdyż Msza Wieczerzy Pańskiej zastępuje nieszpory i stanowi początek Triduum Paschalnego, które przypada na piątek, sobotę i Niedzielę Zmartwychwstania, a więc ta Msza Święta należy już do Ofiary Wielkopiątkowej. Ostatnia Wieczerza miała miejsce w nocy z czwartku na piątek i należała według żydowskiej rachuby czasu do piątku. Dlatego więc dniem zarówno pierwszej Ofiary Eucharystycznej, jak i Ofiary Krzyża jest ten sam dzień – Wielki Piątek. W ten sposób widzimy ścisły związek Eucharystii i Krzyża.

Celebracja tego dnia ma ten sam przebieg jak każda Eucharystia. Wyjątek stanowią obrzęd „umycia nóg”, którego można dokonać po homilii, oraz przeniesienie Najświętszego Sakramentu do kaplicy repozycji (przechowania) na zakończenie Eucharystii. Liturgia Słowa tej mszy nawiązuje do Wieczerzy Paschalnej. W pierwszym czytaniu z Księgi Wyjścia (12, 1–8. 11–14) słyszymy przepisy dotyczące sprawowania wieczerzy paschalnej przez Żydów w noc ich ucieczki z ziemi egipskiej. Święty Paweł Apostoł w Liście do Koryntian (11, 23–26) przypomina ustanowienie sakramentów Eucharystii i kapłaństwa podczas Ostatniej Wieczerzy Jezusa ze swymi uczniami. W Ewangelii święty Jan opowiadając o wydarzeniu Ostatniej Wieczerzy ukazuje nam Jezusa-Sługę, który umywając nogi swoim uczniom, daje im przykład bezgranicznej miłości i oddania.

Święty post

Podczas uroczystej Mszy Wieczerzy Pańskiej na hymn Chwała na wysokości Bogu biją wszystkie dzwony jako wyraz naszej radości z ustanowienia przez Chrystusa sakramentów paschalnych (Eucharystii i kapłaństwa). Potem dzwony milkną aż do Wigilii Paschalnej. Nieużywanie podczas liturgii dzwonów, dzwonków i organów jest wyrazem naszej żałoby spowodowanej męką i śmiercią Chrystusa; jest to także jedna z form naszego postu.

W tych dniach (Wielki Piątek i Wielka Sobota) obowiązuje święty post paschalny. Nie jemy w tych dniach mięsa, a nasze posiłki winny być skromne. Post obejmuje nie tylko żołądek, ale wszystkie zmysły, dlatego wyłączone pozostają w tych dniach telewizory, radioodbiorniki, komputery i wszelkiego rodzaju przedmioty i urządzenia służące naszej rozrywce. Skromne powinny być także nasze rozmowy – wyrazem postu jest także milczenie. Od czasów starożytnych w Wielki Piątek i Wielką Sobotę nie sprawuje się Eucharystii.