OKRES KATECHUMENATU I JEGO OBRZĘDY

 

98. Katechumenat, czyli duszpasterskie przygotowanie katechumenów, po-winien trwać tak długo, aż ich nawrócenie i wiara nabiorą cech dojrzałości. Jeżeli zachodzi potrzeba, może to być nawet okres kilku lat. Przez obejmujące wszystkie dziedziny wychowanie chrześcijańskie należy wprowadzić katechumenów w misterium zbawienia, wdrożyć ich w zachowywanie nakazów Ewangelii i w sprawowanie świętych obrzędów, w których będą później uczestniczyć, oraz wprowadzić ich w życie wiary, liturgii i miłości ludu Bożego.

W szczególnych przypadkach, gdy kandydat jest duchowo przygotowany, zależnie od uznania ordynariusza miejsca okres katechumenatu może być nieco krótszy, a nawet, w warunkach zupełnie wyjątkowych, może się odbyć w jednym nieprzerwanym ciągu (por. nr 240).

99. Przez ten okres katechumeni słuchają pouczeń, w których przedstawia się im wszechstronnie naukę chrześcijańską, wyjaśnia zasady wiary, kieruje serca ku Bogu, zaprawia do uczestniczenia w misterium liturgii, ożywia działalność apostolską i całe ich życie przepaja się duchem Chrystusa.

100. Powinny się odbywać zgromadzenia z Liturgią słowa Bożego, dostosowane do okresu liturgicznego i uwzględniające zarówno nauczanie katechu-menów, jak i potrzeby wspólnoty (por. niżej, nry 106 – 108).

101. Pierwsze, czyli mniejsze, egzorcyzmy ułożone w formie modlitw mają ukazać katechumenom prawdziwe oblicze życia duchowego, walkę między ciałem a duchem, ważność wyrzeczenia dla osiągnięcia szczęśliwości królestwa Bożego i ciągłą konieczność Bożej pomocy (por. niżej, nry 109 – 118).

102. Katechumenom należy udzielać błogosławieństw, które są wyrazem miłości Bożej i troskliwości Kościoła, aby mimo braku łaski sakramentalnej otrzymali od Kościoła umocnienie ducha, radość i pokój na swojej trudnej drodze (por. niżej, nry 119 – 124).

103. Gdy w ciągu tych lat katechumeni przechodzą z jednego zespołu katechizacyjnego do drugiego, moment przejścia można podkreślić przez pewne obrzędy, zwane „obrzędami przechodzenia”. Zależnie więc od warunków można wcześniej przekazać Symbol wiary, a nawet Modlitwę Pańską i odprawić obrzęd „Effeta”, bo niekiedy zabraknie dla nich czasu w ostatnim okresie przy-gotowania (nry 125-126). Stosownie do miejscowych zwyczajów i życzeń można też wcześniej namaszczać olejem katechumenów(por. niżej, nry 127 – 132).

104. Katechumeni powinni w tym czasie pomyśleć o znalezieniu rodziców chrzestnych, którzy w dniu wybrania przedstawią ich Kościołowi (por. Wprowadzenie ogólne, nry 8 – 10 i wyżej, nr 43).

105. W ciągu roku należy zabiegać o to, by na uroczystości związane z katechumenatem i na obrzędy przechodzenia (por. nry 125 – 132) gromadziła się cała społeczność, która bierze udział w przygotowaniu katechumenów, a mianowicie kapłani, diakoni, katecheci , poręczający, rodzice chrzestni, przyjaciele i krewni.

 

LITURGIE SŁOWA BOŻEGO

 

106. Dla katechumenów należy przygotować specjalne Liturgie słowa Bożego, których celem jest:

a) utrwalenie w duszach przekazanej nauki, jak np. moralność Nowego Testamentu, darowanie krzywd i zniewag, znaczenie grzechu i pokuty, obowiązki chrześcijan wobec świata itp.;

b) nauczanie różnych form i sposobów modlitwy;

c) wyjaśnianie katechumenom znaków, czynności i okresów misterium liturgicznego;

d) stopniowe wprowadzanie katechumenów w kult całej wspólnoty.

107. Od początku katechumenatu trzeba wychowywać do święcenia dnia Pańskiego:

a) Liturgie przeznaczone dla katechumenów, a wspomniane w numerze 106, powinny się zasadniczo odbywać w tym dniu, aby katechumeni przyzwyczajali się do czynnego i umiejętnego udziału w niedzielnej liturgii całej wspólnoty;

b) Stopniowo należy umożliwiać katechumenom uczestniczenie w pierwszej części liturgii Mszy niedzielnej; po Liturgii słowa, jeśli możliwe, odsyła się katechumenów, a w modlitwie powszechnej dodaje się za nich wezwanie.

108. Liturgia słowa Bożego może odbywać się po katechezie i obejmować egzorcyzmy mniejsze, a kończyć również błogosławieństwami (por. nry 110 i 119).

 

EGZORCYZMY MNIEJSZE

 

109. Egzorcyzmy mniejsze sprawuje kapłan albo diakon, albo nawet odpowiednio przygotowany katecheta, który otrzymał upoważnienie od biskupa. Celebrans wyciąga ręce nad pochylonymi lub klęczącymi katechumenami i od-mawia jedną z podanych niżej modlitw (nry 113 – 118).

110. Egzorcyzmy sprawuje się w kościele, w kaplicy lub w domu katechumenatu podczas Liturgii słowa, a zależnie od okoliczności – przed katechezą, na którą przychodzą katechumeni, lub po niej; w wyjątkowych przypadkach prywatnie dla poszczególnych katechumenów.

111. Egzorcyzmy mniejsze można sprawować dla duchowego dobra sympatyków chrześcijaństwa jeszcze przed rozpoczęciem katechumenatu, w okresie ewangelizowania.

112. Formuły przeznaczone dla egzorcyzmów mniejszych można stosować więcej razy i to w różnych okolicznościach.

 

MODLITWY EGZORCYZMU

113. Módlmy się.

Wszechmogący, wieczny Boże, Ty przez swego Jednorodzonego Syna przyobiecałeś nam Ducha Świętego. Pokornie prosimy Cię za tych katechumenów, którzy się Tobie ofiarują; uwolnij ich od wszelkich wpływów złego ducha, oddal od nich wszelki błąd i grzech, aby się stali świątynią Ducha Świętego. Potwierdź nasze słowa pełne wiary i spraw, byśmy nie mówili daremnie, lecz tą mocą i łaską, dzięki której Twój Syn Jednorodzony uwolnił świat od zła. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

114. Módlmy się.

Panie, nasz Boże, Ty objawiasz prawdziwe życie, usuwasz grzech, umacniasz wiarę, ożywiasz nadzieję i rozpalasz miłość. W imię Twojego umiłowanego Syna, naszego Pana, Jezusa Chrystusa, i w mocy Ducha Świętego prosimy Cię, oddal od tych sług Twoich niewiarę i powątpiewanie, żądzę pieniądza i ułudę zmysłów, wrogość i niezgodę oraz wszelką nieprawość. Ponieważ wezwałeś ich, aby święci i nieskalani stanęli przed Twoim obliczem, odnów w nich ducha wiary i pobożności, cierpliwości i nadziei, opanowania i czystości, miłości i pokoju. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

115.  Módlmy się.

Panie, Boże wszechmogący, Ty stworzyłeś człowieka w świętości i sprawiedliwości na swój obraz i podobieństwo. Gdy człowiek zgrzeszył, nie opuściłeś go, lecz w swojej mądrości postanowiłeś zbawić przez wcielenie Twojego Syna. Zbaw tych katechumenów, uwolnij od wszelkiego zła i od niewoli szatana, oddal od nich ducha kłamstwa, żądzy i nieprawości. Przyjmij ich do swego królestwa, otwórz ich serca na zrozumienie Twojej Ewangelii, aby stając się synami światłości, zostali członkami Kościoła świętego, dawali świadectwo prawdzie i według Twoich przykazań pełnili czyny miłości. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

116. Módlmy się.

Panie Jezu Chryste, Ty chciałeś sprowadzić swoich uczniów z drogi grzechu i objawić im szczęście królestwa niebieskiego. Spraw, aby katechumeni, którzy słuchają słów Ewangelii, pozostali wolni od ducha żądzy i chciwości, zmysłowości i pychy. Niech jak Twoi uczniowie uważają się za błogosławionych, gdy są ubodzy i głodni, miłosierni i czystego serca, niech wprowadzają pokój, a radośnie znoszą prześladowanie, aby zostali uczestnikami Twego królestwa, uzyskali przyobiecane miłosierdzie i cieszyli się w niebie radosnym oglądaniem Boga. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.

Wszyscy: Amen.

 

117. Módlmy się.

Boże, Stwórco i Zbawicielu wszystkich ludzi, Ty z miłości stworzyłeś tych katechumenów, miłosiernie ich wybrałeś i wezwałeś do siebie. Utwierdź dzisiaj ich postanowienia i otocz ich opieką, gdy oczekują Twojego Syna, aby do końca spełnił się zamiar Twojej miłości. Spraw, by się zjednoczyli z Chrystusem, zostali zaliczeni do grona Jego uczniów na ziemi, a w niebie usłyszeli, że ich przyjmuje do swojego królestwa. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

118.  Módlmy się.

Boże, Ty przenikasz serca i nagradzasz dobre uczynki. Wejrzyj łaskawie na wysiłki i postępy katechumenów, umacniaj ich kroki, utwierdzaj wiarę, przyjmij pokutę, ukazując swą sprawiedliwość i dobroć. Spraw, by na ziemi mogli uczestniczyć w Twoich sakramentach, a w niebie radować się wiecznym zjednoczeniem z Tobą. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

Inne modlitwy egzorcyzmu, nr 373. 

 

BŁOGOSŁAWIEŃSTWA KATECHUMENÓW

 

119. Błogosławieństw wskazanych w nrze 102 może udzielać kapłan, diakon albo nawet katecheta (por. nr 48). Celebrans wyciąga ręce nad katechumenami i wypowiada jedną z podanych niżej modlitw (nry 121-124). Jeżeli pozwalają na to warunki, po odmówieniu modlitwy katechumeni podchodzą do celebransa, który wkłada rękę na każdego z nich. Następnie wychodzą.

Błogosławieństw udziela się zwykle na zakończenie Liturgii słowa Bożego; ponadto, jeśli okoliczności za tym przemawiają – na zakończenie spotkania katechetycznego; wreszcie, gdy zachodzi szczególna potrzeba – prywatnie poszczególnym katechumenom.

 

120. Jeszcze w okresie ewangelizowania przed katechumenatem w ten sam sposób wolno błogosławić sympatyków chrześcijaństwa dla ich duchowego dobra.

 

121. Módlmy się.

Wszechmogący Boże, spraw, aby nasi katechumeni, pozna-wszy święte misteria, przez sakrament chrztu dostąpili odnowienia i zostali zaliczeni do członków Twojego Kościoła. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

122. Módlmy się.

Boże, Ty przez swoich świętych proroków powiedziałeś tym, którzy zbliżają się do Ciebie: „Obmyjcie się i bądźcie czyści”, a przez Chrystusa ustanowiłeś sakrament duchowego odrodzenia. Wejrzyj na tych katechumenów, którzy pilnie przygotowują się do chrztu. Błogosław im, a wierny swoim obietnicom, przygotuj i uświęć ich, aby stali się zdolni przyjąć Twoje dary: łaskę przybrania za dzieci i włączenia do wspólnoty Twojego Kościoła. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

123. Módlmy się.

Panie, Boże wszechmogący, wejrzyj na tych katechumenów, którzy starają się poznać Ewangelię Chrystusa. Spraw, by poznając i miłując Ciebie, ochotnym i gorącym sercem zawsze pełnili Twoją wolę. Obdarz ich łaską świętego wtajemniczenia i przyjmij do swego Kościoła, aby na ziemi i w niebie stali się uczestnikami Twoich tajemnic. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

 

124. Módlmy się.

Boże, Ty przez przyjście Twojego Jednorodzonego Syna, Jezusa Chrystusa, uwolniłeś świat od błędów. Wysłuchaj nas i obdarz Twoich katechumenów roztropnością i doskonałością, niezachwianą wiarą i głębokim poznaniem prawdy, aby codziennie wzrastali w cnocie. Niech w odpowiednim czasie otrzymają chrzest na odpuszczenie grzechów i razem z nami chwalą Twoje imię. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Wszyscy: Amen.

Inne modlitwy błogosławieństwa, nr 374.

 

OBRZĘDY W OKRESIE KATECHUMENATU

 

125. Obrzędy przekazania, ze względu na ich przydatność w „okresie katechumenatu” oraz z uwagi na krótkość „okresu oczyszczenia i oświecenia”, można sprawować w terminie wcześniejszym, jednakże tylko wtedy, gdy katechumeni Są już do nich dostatecznie przygotowani.

126. Należy je sprawować w sposób niżej opisany: przekazanie Symbolu wiary (nry 183-187), przekazanie Modlitwy Pańskiej (nry 188-192). Obrzędy przekazania, zwane wtedy „obrzędami przechodzenia”, można zakończyć obrzędem „Effeta” (por. nry 200-202), jeżeli podczas obrzędów „przechodzenia” nie ma „oddania Symbolu wiary” (por. nry 194-199), które zaczyna się od obrzędu „Effeta”. W takich przypadkach należy uważać, by w formułach nie posługiwać się słowem „wybrani”, ale mówić po prostu „katechumeni”.

127.-132. Zgodnie z uchwałą Konferencji Episkopatu Polski w okresie katechumenatu nie stosuje się namaszczenia olejem katechumenów.